دسته : حسابداری
فرمت فایل : word
حجم فایل : 156 KB
تعداد صفحات : 135
بازدیدها : 453
برچسبها : سیستم بودجه بندی بودجه نویسی بودجه بندی
مبلغ : 13500 تومان
خرید این فایلدر این پایان نامه طراحی سیستم بودجه بندی جامع را در پنج فصل مورد بررسی قرار می دهیم. در ابتدا کلیاتی از بودجه و بودجه بندی و کاربردهای بودجه در شرکت را بحث می کنیم. در فصول بعدی به بیان نحوه بودجه نویسی، ارائه راهکارها و مشکلات آن می پردازیم. نمونه ای از بودجه نویسی در سازمان تامین اجتماعی را نیز مطرح و مورد بررسی قرار می دهیم.
بودجه مبنای عملیات اجرایی دولت است، زیرا دولت می بایست تمام فعالیت های مالی خود، اعم از کسب درآمد و پرداخت هزینه ها برای اجرای برنامه های متعدد و متنوع خود را در چارچوب قانون بودجه انجام دهد. بنابراین بودجه می تواند آیینه تمام نمای همه برنامه ها و فعالیت های دولت بوده و نقش بسیار مهم و حیاتی در توسعه اقتصادی ملی ایفا نماید.
با توسعه وظایف دولت و افزایش سریع هزینه های دولتی و پیوند آن با وضعیت عمومی اقتصاد کشور، کنترل مخارج، اهمیت خود را از دست داده و نیاز به بهبود در سیستم های برنامه ریزی، کنترل و مدیریت منابع بخش عمومی مطرح گردید، تا تصمیم گیرندگان را قادر سازد دید وسیع تری پیدا کرده و اطلاعات وسیعی در مورد نتایج عملکردها و هزینه های اجرای فعالیت ها داشته باشند.
این امر موجب توجه دولت ها به اقتصادی بودن، کارایی و اثربخشی منابع دولت به عبارتی مدیریت مالی دولت شد. مواجهه با این شرایط نه تنها نیاز به بهبود روش ها و رویه های بودجه بندی موجود برای افزایش هماهنگی سیستم را مطرح ساخت، بلکه بعد جدیدی برای تصمیم گیری در مدیریت و مدیریت مالی دولتی افزود یعنی سیستم بودجه ریزی عملیاتی و برنامه ای را برای بازنگری و ارزیابی مدیریت فعالیت های دولتی مطرح ساخت. ویژگی و وجه تمایز این سیستم از سیستم بودجه متداول، تاکید روی اهداف، نتایج و منابع حاصل از هریک از اقلام هزینه ها و یافتن پاسخ به این سوال بود که درآمد ها به چه منظور خرج می شود.
کلید واژه :
بودجه، بودجه بندی، بودجه نویسی، سیستم، اقتصاد
بیان مسئله
سیستم های بودجه بندی، بیشتر در سازمان های بزرگی وجود دارند که دارای تکنیک های رسمی و پیچیده هستند با این حال نباید فایده هایی را که بودجه بندی به سازمانهای کوچک می رساند نادیده گرفت.
بسیاری از مدیران مدعی اند که عدم اطمینانی که ویژه سازمانشان می باشد مسئله بودجه بندی را در آن سازمان غیر ممکن می سازد با این وجود تقریبا همیشه در هر نوع صنعتی، سازمانهایی وجود دارند که از نوعی سیستم بودجه بندی استفاده می کنند. معمولا این سازمانها در زمره ی پیشتازان آن صنعت بخصوص بوده و موضوع بودجه بندی را امری الزامی به حساب می آورند.
هواداران سیستم بودجه بندی بر این باورند که فایده های حاصل از بودجه بندی تقریبا بر هزینه هایش می چربد بدیهی است که در بیشتر سازمانها وجود نوعی برنامه بودجه بندی مفید می باشد.
به طور کلی بودجه یک برنامه مالی است. شامل کلیه فعالیتهای عملیاتی و مالی بوده که برای یک دوره معین (معمولا یک سال مالی) در نظر گرفته می شود.
اگر چه انواع زیادی از انواع بودجه وجود دارد ولی بیشتر آموزش های تخصصی یک نوع از انواع بودجه را به کار می برند. این انواع عبارتند از : الف-بودجه بندی متمرکز ب-بودجه بندی خطی ج-بودجه بندی فرمولی د-بودجه بندی برنامه ای ه- بودجه بندی عملیاتی و-نظام طرح ریزی، برنامه ریزی، بودجه بندی ز-بودجه بندی برمبنای صفر.
در این نوع بودجه بندی، بودجه به وسیله سطوح بالای مدیریت به صورت یکجا برای منابع آموزش در نظر گرفته می شود. از زمانی که این بودجه نتوانست اهداف سازمان را برآورده کند مدیران آموزش بیشتر از نوع دیگر بودجه استفاده می کنند. اگر چه بودجه بندی متمرکز می تواند دارای انعطاف پذیری سطح بالا و کنترل بر روی آموزش باشد ولی مدیران آموزش کمتر از آن استفاده می کنند. بودجه بندی متمرکز به این منوال می باشد که به طوری که برای آموزش تخصیص داده می شود و مدیر آموزش آن را به سطوح پایین تر بین برنامه ها و خدمات تخصیص می دهد.
معمولی ترین بودجه ای که در آموزش ها استفاده می شود بودجه خطی می باشد و به خاطر آسان بودن این نوع بودجه، دپارتمان آن را به عنوان بخشی از کار، آن را تعریف کرده و به گروه اجرایی می سپارد لذا بودجه به ساده ترین نحو برای مبالغ خاص تهیه شده و به خریدهای عمومی می رسد. بودجه خطی باید حاوی مطالب و دستورالعمل هایی برای همه جنبه های مصرف مستقیم با یکدیگر و تامین سایر فاکتورها باشد. بودجه بندی خطی ساده ترین روش برای جمع آوری داده ها است که به طور کامل بر مبنای مصارف سالهای قبل می باشد.
بودجه بندی فرمولی نوعی سیستم بودجه ای است که در اوایل سال 1990 به وجود آمد و بیشتر در کشور آمریکا رایج است.
تخصیص بودجه در اینجا بر اساس فرمول محاسبه می گردد و برای تعیین نمودن اینکه آیا تمامی اعتبار تخصیص یافته یا درصدی از آن برای واحدهای مورد نظر جذب شده است یا نه که فرمول مورد استفاده قرار می گیرد، ولی ایرادی که به این بودجه بندی وارد می دانند فقدان شناسایی اهداف سازمان مادر می باشد.
بودجه بندی برنامه ای مرحله بالاتر از روش ساده بودجه بندی خطی است. در این نوع از بودجه بندی، بیشتر روی خدمات آموزش که برای ارباب رجوع تهیه می شود تمرکز می کند، به عنوان مثال خدمات مرجع یا خدمات امانت این نوع بودجه بندی را جایگزین بودجه بندی خطی به حساب نمی آورند بلکه آن را مکملی برای بودجه بندی خطی می دانند. بودجه بندی برنامه ای بیشتر با اهداف سازمان مرتبط است. در بودجه بندی برنامه ای نیز مانند بودجه بندی خطی از طبقه بندی اعتبارات بر حسب فصول و موارد هزینه استفاده می شود با این تفاوت که در بودجه خطی کل اعتبارات در موارد این فصول و مواد هزینه پیش بینی می شود در صورتی که در بودجه برنامه ای اعتبارات هریک از برنامه ها و فعالیتها و خدمات آموزش تخصصی در قالب فصول و موارد هزینه پیش بینی می گردد. ...
فصل اول:
کلیات، تعاریف و مفاهیم بودجه بندی، طراحی سیستم بودجه بندی جامع
1-1-چکیده9
1-2- مقدمه. 10
1-3- چارچوب نظری.. 10
1-4- ضرورت و اهمیت تحقیق.. 11
1-5- بیان مسئله. 12
1-6- مقاصد بودجه بندی.. 13
1-7- وظایف بودجه بندی.. 14
1-8- بودجه و چرخه بودجه ریزی.. 17
1-9- مبنا ی بودجه بندی.. 17
1-10- مزایای بودجه بندی.. 18
1-11- محدودیت های بودجه بندی.. 18
1-12- دوره زمانی بودجه. 19
1-13- تعاریف واژه ها(کلیاتی در خصوص بودجه)19
فصل دوم:
رابطه بودجه با برنامه ریزی و کاربردهای بودجه در شرکت
2-1-مقدمه. 23
2-2- اجزای کلی بودجه جامع. 23
2-2-1- بودجه عملیاتی.. 23
2-2-2- بودجه مالی.. 27
2-3- بودجه هزینه های سرمایه ای.. 28
2-4- طرح سود. 28
2-5- اعمال کنترل از طریق بودجه. 29
2-6- دفاع از بودجه. 29
2-7- جنبه های انسانی طراحی بودجه ریزی.. 30
2-8- سیستم بودجه بندی بر مبنای عملکرد و تاثیر آن بر عملکرد و مسئولیت پاسخگویی دولت... 30
2-9- هدفهای بودجه بندی بر مبنای عملکرد. 32
2-10- نظارت بر بودجه. 33
2-10-1- مرحله نظارت... 33
2-11- نظارت بر بودجه در ایران. 33
2-11-1- نظارت درونی.. 33
2-11-2- نظارت بیرونی.. 36
2-12- منابع درآمدی بودجه. 36
2-12-1- مالیات ها36
2-12-2- سایر درآمدها :38
2-12-3- واگذاری دارایی های مالی.. 38
2-12-4- واگذاری دارایی های سرمایه ای.. 39
2-12-5- نشر اسکناس... 39
2-13- کسری بودجه و روش های تامین آن در یک شرکت... 40
2-14- انواع کسری بودجه. 42
2-14-1- کسر بودجه اداری ( غیر معقول )42
2-14-2- کسر بودجه ناشی از اوضاع و احوال اقتصادی.. 42
2-14-3- کسر بودجه مربوط به ساختمان اقتصادی.. 43
2-15- روش های تامین و جبران کسری بودجه. 44
2-16- راههای تامین کسری بودجه پول ملی.. 45
2-17- ایجاد بدهی و تعهد. 45
2-18- دریافت وام از منابع داخلی.. 45
2-19- انتشار اوراق قرضه. 45
2-20- کاهش هزینه ها46
2-21- کسری بودجه و تورم. 46
2-22- روش جدید تامین کسری بودجه دولت... 47
2-23- معنای فروش ارز تکلیفی.. 47
2-24- پیامدهای تأمین کسر بودجه به روش های نادرست... 48
فصل سوم:
نحوه بودجه نویسی موجود و ارائه یک نمونه از آن
3-1-انواع روشهای بودجه نویسی.. 50
3-1-1- بودجه بندی براساس نوع هزینه یا مصرف... 50
3-1-2- بودجه بندی براساس داده های مدیریتی.. 50
3-1-3- بودجه بندی براساس روش آماده سازی.. 50
3-2- انواع روشهای آماده سازی بودجه. 51
3-2-1- بودجه بندی متمرکز. 51
3-2-2- بودجه بندی خطی.. 51
3-2-3- بودجه بندی فرمولی.. 51
3-2-4- بودجه بندی برنامه ای.. 52
3-2-5- بودجه عملیاتی.. 52
3-2-6- نظام برنامه ریزی، برنامه نویسی و بودجه. 52
3-2-7- بودجه بندی بر مبنای صفر. 53
3-3- روشهای برآورد و تنظیم درآمدها53
3-3-1- روش تهیه و تنظیم درآمد ( پیش بینی درآمد )53
3-3-2- روش سال ما قبل آخر. 54
3-3-3- روش پیش بینی مستقیم. 54
3-4- روشهای برآورد هزینه ها ( طرف دیگر بودجه )55
3-4-1- روش تنظیم بودجه متداول. 55
3-4-2- بودجه ریزی افزایشی.. 58
3-4-3- بودجه برنامه ای.. 58
3-4-4- بودجه عملیاتی.. 60
3-5- مقایسه بودجه برنامه ای و بودجه عملیاتی.. 61
3-6- روشهای برآورد هزینه در بودجه عملیاتی.. 63
3-7- نظام بودجه بندی طرح و برنامه. 65
3-8- بودجه بندی بر مبنای صفر. 66
3-9- بودجه ربزی بر مبنای هدف... 68
3-10- نارسایی های بودجه بندی.. 68
3-11- نقش نظارتی ذی حسابان در تهیه و اجرای بودجه سازمانهای دولتی.. 72
3-12- نظارت و کنترل. 72
3-13- بودجه و بودجه ریزی در سازمان تامین اجتماعی.. 74
3-13-1- فرآیندها، چالش ها و راهکارهای بودجه ریزی در سازمان. 74
3-14- بررسی فرآیند بودجه و بودجه نویسی در سازمان تامین اجتماعی.. 75
3-14-1- مراحل تهیه بودجه در سازمان تامین اجتماعی.. 75
3-14-2- شناخت موجودیتهای مرتبط با نظام بودجه ریزی سازمان. 79
3-15- کاستی ها و نقاط ضعف نظام فعلی بودجه ریزی سازمان تامین اجتماعی.. 82
3-15-1- مناسب نبودن روش انتخابی بودجه ریزی.. 83
3-15-2- فقدان سیاستها و اهداف مشخص در بودجه. 83
3-15-3- عدم وجود ارتباط منطقی بین بودجه بخش های مختلف... 84
3-15-4- ضعف ارتباطی با بودجه دولت... 85
3-15-5- همزمان نبودن فصل بودجه سازمان با بودجه دولت... 86
3-15-6- عدم در نظر نگرفتن کلیه عوامل تاثیر گذار بر بودجه. 87
3-15-7- عدم توجه به نقش حساس بودجه در سازمان. 88
3-16- پیشنهادی برای تهییه و تنظیم بودجه در سازمان تامین اجتماعی.. 89
3-16-1- کلیات الگوی میان مدت مخارج.. 90
3-16-2- چگونگی اجرای MTEF در سازمان تامین اجتماعی.. 95
فصل چهارم:
معرفی یک سیستم بودجه نویسی جدید و بیان محاسن و معایب آن
4-1-روشهای بودجه ریزی جدید. 97
4-2- بودجه ریزی متداول ( سنتی )97
4-2-1- نقاط ضعف سیستم بودجه ریزی سنتی در دستگاههای اجرائی.. 97
4-3- بودجه ریزی افزایشی.. 98
4-3-1- بودجه برنامه ای.. 98
4-3-2- بودجه بندی بر مبنای صفر. 99
4-3-3- نظام طرح ریزی برنامه ریزی بودجه بندی ( نظام بودجه بندی طرح و برنامه )100
4-4- بودجه ریزی عملیاتی.. 101
4-4-1- تعاریف بودجه ریزی عملیاتی.. 101
4-5- تفاوت بودجه ریزی عملیاتی با بودجه ریزی سنتی ( متداول ) و برنامه ای.. 103
4-6- پیشینه بودجه ریزی عملیاتی.. 104
4-7- اهداف بودجه ریزی عملیاتی.. 108
4-8- مزایای بودجه ریزی عملیاتی.. 108
4-9- مراحل انجام بودجه عملیاتی.. 110
فصل پنجم:
نتیجه گیری و پیشنهادات
5-1-نتیجه گیری.. 115
5-2- پیشنهادات، راهکارها و رهنمودهای کیفی و کمی.. 117
5-3- چالش های بودجه ریزی در ایران. 117
5-3-1- عدم اعتقاد و التزام به اجرای برنامه. 118
5-3-2- ناهماهنگی میان مصارف و منابع بودجه:118
5-3-3- نا کارآمدی نحوه تخصیص اعتبارات... 119
5-3-4- عدم رعایت مبانی بودجه ریزی عملیاتی.. 119
5-3-5- تعداد، حجم بالا و ابهام در ردیفهای متفرقه (ردیفهای متمرکز)120
5-3-6- عدم ارتباط بودجه سالانه با شرایط اقتصادی و برنامه های میان مدت و بلند مدت کشور. 120
5-3-7- در نظر نگرفتن بار مالی ناشی از فعالیتهای فعلی دولت روی هزینه های آتی.. 120
5-3-8- وجود هزینه های پنهان در بودجه :121
5-3-9- تعیین تکلیف برای قلمروهای نا مربوط به سیاستگذاری مالی.. 121
ضمیمه. 123
منابع و ماخذ:124
الف) منابع فارسی.. 124
ب) منابع لاتین.. 126